Discipelschap, een eeuwen-oud begrip, kasten vol met boeken zijn erover geschreven. Wat Mart-Jan van der Maas, oprichter van Alongsiders Europa intrigeert is dat -hoewel we het heel belangrijk vinden- we maar met moeite een antwoord vinden op de vraag “wie discipel jij?” Hij schreef er het gratis boek 'Diamant van Discipelschap' over. Is ‘discipelen’ een werkwoord dan? Goede vraag. Volgens de taalkundigen natuurlijk niet, maar volgens het voorbeeld-leven van Jezus wel. Hij leefde het uit. Hij maakte discipelen. Elke dag. En hoe doe jij dat dan? Vijf dingen die we kunnen leren van Jezus.
1. Discipelschap vraagt om een meester
Dit is geen woordspelletje. Discipelschap zonder een meester werkt niet. Volgen zonder iemand die de leiding neemt werkt niet. Praten over het ‘volgen-van-Jezus’ zonder dat Hij ook de plek van meester krijgt - zonder dat Hij het voor het zeggen heeft is gedoemd te mislukken.
Alan Hirsch beschrijft in zijn boek “the forgotten ways” een aantal elementen rondom discipleschap en discipelschaps-bewegingen. Het centrale element waar al het andere om draait noemt hij “Jesus is Lord” - Jezus is Heer. Heer in de zin van gezag, plek, autoriteit en meesterschap. Het is het centrale ‘credo’, de belijdenis. Maar is Jezus Heer in jouw leven? Heeft Hij het voor het zeggen? Is Hij je Meester?
Dat vraagt overgave. Niet jij, maar Hij heeft het voor het zeggen. En dat is gemakkelijker gezegd dat gedaan, en het is ook niet verwonderlijk dat veel mensen in Jezus tijd Hem de rug toekeerden: “Deze boodschap is te zwaar”. Is dat vandaag anders? Jezus is de Meester. Een goede Meester, zeker. Maar wel de Meester.
2. Discipelschap vraagt om intentionaliteit
Het leven van Jezus laat ons iets zien over de intentie van Jezus als het om discipelschap gaat. Zijn eerste actie: discipelen uitkiezen. Zijn laatste actie: Zijn discipelen de opdracht geven om discipelen te maken. Letterlijk van begin tot eind. Theologen hebben wel eens gesteld dat Jezus 75 procent van Zijn tijd besteedde aan de twaalf leerlingen. En - vergeet dat niet - daar zat ook een verrader tussen, en iemand die Hem zou verloochenen. Het was geen perfect gezelschap. Maar Jezus koos ervoor in hen te investeren. De zoon van God, 75 procent van Zijn tijd, een groepje mannen (en wat vrouwen) die Hem volgden. Maar Jezus investeerde heel intentioneel in hen. Persoonlijke aandacht.
3. Discipelschap vraagt om relatie
Jezus schreef geen cursus. Jezus gaf geen training in een school. Jezus schreef geen boek of blog. Jezus leerde in de synagoge maar dan meer als ‘op doorreis’. Hij was geen theoloog - Hij was ‘Theo-logos’ zelf. Wat deed Hij dan wel? Nou, BBQ’en op het strand met Zijn discipelen. Wandelingen maken over de stoffige weggetjes van Judea. Verhalen vertellen en spelen met kinderen. Luisteren naar aanklachten tegen iemand die betrapt was op overspel. Eten met het uitschot en de mensen in de marge.
In alles wat Hij deed zie je dat Jezus ‘hoog-relationeel’ bezig was. Gewoon ‘zijn’ met mensen, delen, eten, dat. Natuurlijk leerde hij ook, maar wij hebben als westerse mensen die sterk beïnvloed zijn door het Griekse denken veel te veel nadruk gelegd op het denken, ratio, ons intellect. En niet dat het niet belangrijk is om na te denken - zeker, maar dat is niet het enige. Jezus spendeerde heel veel tijd, gewoon met de mensen. Relatie. Dat is een lastige in onze zeer individuele samenleving. Maar als we discipelen willen maken kunnen we er niet omheen - we zullen de relatie hoog moeten hebben.
4. Discipelschap op elk terrein van je leven
Hoe je de mens ook in wil delen, we zijn het er over eens dat de mens een ‘geestelijk’, ‘emotioneel & sociaal’, ‘fysiek’ en ‘rationeel’ wezen is. Dat maakt ons ‘mens’. En of je het nu net iets anders in wil delen of niet - discipelschap zal zich af moeten spelen op elk terrein van ons leven. Holistisch is het mooie woord - maar we zullen manieren moeten vinden en ontdekken om dit in de praktijk te doen. Alongsiders is daar wat mij betreft een mooi voorbeeld van.
Discipelen maken moet zich afspelen op elk terrein van ons leven. In het boek “de Diamant van Discipelschap” werk ik een klein voorbeeld uit: “Mijn kinderen lezen de Bijbel en ontdekken dat Jezus ons oproept om onze naaste lief te hebben als onszelf. Ze denken na over die tekst en omdat ze Jezus willen volgen bidden ze om creatieve manieren om dit te doen. Ze willen onze buren - die Jezus nog niet kennen - zegenen en zoeken naar een manier waarop. Worteltjestaart is het antwoord. Dus bakken, versieren, inpakken, aanbellen en overhandigen... Genieten maar!
Dit is een andere taart dan de taart die de buren de volgende week teruggaven. Niet dat de ingrediënten anders waren, maar de waarde is anders. Deze regel uit een oud lied ‘al wat gedaan is uit liefde voor Jezus - dat houdt zijn waarde en zal blijven bestaan’ is hierin waar. En deze waarde is niet de waarde van het meel, de boter, de eieren, de suiker en de worteltjes, maar is de waarde die deze daad heeft voor de Heer omdat het gedaan is uit gehoorzaamheid aan Hem.”
5. Discipelschap vraagt om offers
In Mattheus 16 geeft Jezus het ‘recept’ voor een discipel - een volgeling. Jezus zegt dat als je achter Hem aan wilt komen, je dan jezelf moet verloochenen, je kruis opnemen en Hem. Moet volgen. Dat kan eenvoudigweg niet zonder kosten. Dat gaat niet zonder offers. Jezus is eerlijk en legt de keuze voor. Wil jij dat? Ben je bereid?
Jezus opdracht is discipelen maken, en het is voor mij een onmogelijke taak. Maar Jezus geeft het voorbeeld, en ik denk dat als ik en wij allemaal Zijn voorbeeld gaan volgen, als we Hem de Meester laten zijn we het wel kunnen. Niet wij, maar Hij doet het in ons. Hem volgen we en Hij doet Zijn werk dan door ons heen.
(Dit artikel is op 21 december verschenen op het CIP.)
